خداوند، جهان هستى را بر اساس نظام اسباب و مسببات قرار داده و فیض خود را تنها از طریق مجارى و اسباب اعطا مىکند، بنابراین، ادامه هستى و هر حرکت و تغییرى وابسته به او و ناشى از فیض اوست.
بر همین اساس، خداوند امورى را به عنوان اسباب و وسایل در جهت تقرب و نزدیکى به درگاه خویش و برآمدن حاجات، قرار داده و ما را به توسل به آن، امر کرده است:
«یَأَیُّهَا الَّذِینَ ءَامَنُواْ اتَّقُواْ اللَّهَ وَ ابْتَغُواْ إِلَیْهِ الْوَسِیلَة؛ (1)
اى کسانى که ایمان آوردهاید! از (مخالفت فرمان) خدا بپرهیزید! و وسیلهاى براى تقرب به او بجویید.»
با توجه به اطلاق کلمه «وسیله» در آیه شریفه، این کلمه معنایى وسیع و گسترده‌ای دارد و شامل هر آنچه که صلاحیت نزدیک کردن انسان به پیشگاه خداوند را دارد، مىشود.
استمداد به ارواح مطهر پیامبران و اولیاى الهى و درخواست دعا از آنان نیز وسیله تقرب به خداوند است که در روایات و سیره معصومین علیهم‌السلام بر آن تأکید بسیاری شده است.
حقیقت توسّل به اولیاى الهى، تمسّک به اسباب و وسایل قرب به خداوند است و این تمسک به اولیاى الهى، به معناى اعتقاد به استقلال آنان از خداوند، در تأثیرگذارى و برآمدن حاجات نیست، بلکه توسل همراه با این اعتقاد است که تنها خداوند است که مستقل از غیر و بى‌نیاز از غیر، در عالم هستى تأثیر مىگذارد و غیر از او، تأثیرگذارى همه اسباب و وسائل، تحت قدرت و اراده او خواهد بود.
در حقیقت توسل به اولیاى الهى، به معناى واسطه قرار دادن آن انسانهاى پاک و مقرب به درگاه الهى و طلب دعاى خیر آنان در حق متوسلان است.
هر انسانی مستقیماً می‌تواند با خداوند ارتباط برقرار کند و طلب فیض کند ولی برای این که از فیوضات الهی بهره‌مند و درخواست او برآورده گردد، به اولیای الهی متوسل می‌شود تا به واسطه مستجاب بودن دعای اولیای الهی، او به حاجت خود برسد، مانند توسل به دعای صالحان که برترین نوع آن توسل به ساحت پیامبران و اولیای خاص خداوند است تا برای انسان به درگاه الهی، دعا کنند.
یکی از این بزرگواران حضرت زینب سلام‌الله‌علیها است که مسلمان و غیرمسلمان در گرفتاری‌های روزمره زندگى، به ایشان تمسّک و توسّل مىجویند و نتیجه توسلاتشان کرامات فراوانی است که از گذشته تا به امروز از ایشان صادر شده است.
1) سوره مائده، آیه 35.
