جستجو
این کادر جستجو را ببندید.

مصادر خطبه های حضرت زینب سلام‌الله‌علیها

زمان مطالعه: 2 دقیقه

خطبه‌های حضرت زینب کبری سلام‌الله‌علیها را مورخین و محققین بزرگی در کتاب‌های خود ذکر نموده‌اند، که برخی از قدیمی‌ترین و معتبرترین مدارک از این قرار است؛

1- بَلَاغَاتِ النِّسَاء: از قدیمی‌ترین اسناد و مدارک خطبه‌های حضرت زینب سلام‌الله‌علیها است. این کتاب توسط «احمد بن ابی طاهر» معروف به «ابن طیفور» گردآوری شده و مجموعه‌ای از خطبه‌ها و اشعار زنان عرب در عهد اسلام می‌باشد.

احمد بن ابی طاهر، در سال204 هـ.ق در بغداد متولد شد و در سال280 هـ.ق وفات یافت. خطبه هایی که زینب سلام‌الله‌علیها در کوفه و شام ایراد نمود، در این کتاب آمده است.

2- احْتِجَاج‏: توسط مرحوم «ابومنصور احمد بن علی بن ابی طالب» طبرسی از علمای قرن ششم هجری، گردآوری شده است و شامل احتجاجات و خطب ائمه معصومین علیهم‌السلام در زمینه‌های مختلف و به مناسبت‌ها و مکان‌های گوناگون می‌باشد. خطبه های زینب سلام‌الله‌علیها در کوفه و شام، نیز در جلد دوم، این کتاب آمده است.

3- بحارالانوار الجامعه لدرر أَخْبَارِ الْأَئِمَّةِ الْأَطْهَارِ علیهم‌السلام ‏: توسط «ملامحمدباقر مجلسی(ره)» تألیف شده است. مرحوم مجلسی از علمای قرن یازدهم هـ.ق بوده و در سال 1037 به دنیا آمده، وی دارای پنجاه و هشت تألیف به زبان فارسی و سیزده تألیف به زبان عربی است. خطبه زینب کبری سلام‌الله‌علیها در جلد 45 چاپ بیروت این کتاب آمده است.

4- مُثِیر الْأَحْزَان‏: توسط «نجیب الدین محمد بن نما حلی» از علما و مفاخر قرن هفتم تألیف شده است. ابن نما از شاگردان نامی «ابن ادریس حلی» می‌باشد، وی دو کتاب دارد. یکی به نام «مثیر الاحزان» در مقتل امام حسین علیه‌السلام و دیگری به نام «أَخَذَ الثَّأْرَ فِی أَحْوَالِ الْمُخْتَار» در انتقام مختار از قاتلین حضرت سید الشهدا، که خطبه‌های زینب کبری سلام‌الله‌علیها در کتاب معروفش، «مثیر الاحزان» آمده است.

5- أَمَالِی‏: توسط شیخ مفید (محمد بن نعمان) متوفی 413 هـ. ق تألیف شده است. شیخ مفید در محله «کرخ» بغداد می زیست و در زمان خود با مشکلات و گرفتاری‌هایی مواجه بود. ابن‌اثیر می‌نویسد یک مرتبه در سال 393 توسط بهاء الدوله دیلمی تبعید شد و مرتبه دیگر در سال 409 توسط سلطان الدوله، پسر بهاء الدوله تبعید گردید. وی در میان علما و دانشمندان شیعه از جایگاه خاص و ویژه ای برخوردار است و خصوصیاتی دارد که او را از دیگر علما ممتاز می‌سازد.

شیخ مفید در زمینه‌های مختلف تألیفاتی دارد که برخی بیست کتاب از او نام برده اند، اما «نجاشی» شاگرد برازنده «شیخ مفید» صد و هفتاد و پنج کتاب را برای او برمی‌شمرد، از جمله کتاب‌هایش امالی نام دارد که، خطبه حضرت زینب سلام‌الله‌علیها در آن آمده است.

6- اللُّهُوفِ عَلَى قَتْلَى الطُّفُوف: توسط ابن طاوس تألیف شده است. على بن موسى بن جعفر معروف به «ابن طاوس» در سال 589 ه‍ق در شهر دانشمند خیز و عالم پرور «حلّه» چشم به جهان گشود. ابن طاوس در آن شهر علم و اجتهاد رشد یافت و از محضر پدر بزرگوارش بهره کافى برد، او و پدرش هر دو از علمای به نام شیعه هستند و در میان دانشمندان شیعه جایگاهی ویژه دارند، او کتابهای متعددی تألیف کرده که از آن جمله می توان به مقتل لهوف اشاره کرد.

سوگنامه یا مقتل لهوف، اولین و معتبرترین کتاب موجود درباره رخدادهاى کربلاست، البته قبل از ایشان مقاتل زیادى نوشته شده، امّا لهوف، تقریبا همه مقاتل، را تحت الشعاع قرار می‌دهد.

این کتاب، نزد علماى برجسته شیعه، جایگاه ویژه‌ای دارد و در میان کتب مَقاتل کتاب مَقْتَلى به اندازه اعتبار و اعتماد به پای آن نمى‌رسد.