یکی از القاب حضرت زینب سلام‌الله‌علیها محدثه است و این یا به این خاطر است که وی راوی حدیث بوده یا به این جهت که وی از (حدیث) یعنی الهام و موهبت الهی که به پاکان و افراد ممتاز بشر القاء می‌شده برخوردار بوده است.
سیره‌نویسان نوشتهاند که حضرت زینب سلام‌الله‌علیها مجلس ویژهاى براى تفسیر قرآن داشت که زنان در آن شرکت مىکردند. این جایگاه و پایگاه علمى و معنوى، از آن بانوى والاقدر بعید نیست، چرا که او در خانواده‌ای بزرگ شده بود که قرآن و وحى الهى در آن نازل شد و در سایه اصحاب کساء رشد یافته بود، ادب و دانش را فراگرفته و روح قرآن و اسلام را در کالبد خویش جارى ساخته بود.
مسلماً پرورش یافتن زینب، در خانواده‌ای که اولواالعلم و راسخان در علم‌اند، ابواب علم و دانش را به روی او گشوده و او را در شهر علم وارد کرده است. فضه، کنیز حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها، به چنان مقام علمی رسید که حرف زدنش با آیات قرآن بود. یقیناً، زینب به مراتب، بالاتر از او بوده است. آن چنان بود که بسیاری از بزرگان، از این بانوی بزرگوار حدیث نقل می‌کنند.
ابن عباس، خطبه فدک فاطمه سلام‌الله‌علیها را از زینب نقل می‌کند و می‌گوید:
«حَدَّثَتْنِی عقیلتنا زَیْنَبَ بِنْتِ عَلِیٍّ علیهما‌السلام…؛ (1)
عقیله ما، زینب دختر علی علیهما‌السلام حدیث کرد…»
این لقب به اندازه‌ای شهرت پیدا کرد، که جای نام او را گرفت به نحوی که هر کس می‌گفت «عقیلة» مردم می‌دانستند که مقصود «زینب» است. پسران او نیز از این افتخار بی‌نصیب نمانده و به پسران عقیله «بنی العقیلة» معروف شدند.
عقیله بنى‌هاشم در همه صحنه‌ها و عرصه‌هاى زندگى، درخشید و جلوههاى کمال خویش را به نمایش گذاشت، تا دیدگان حق‌جو، از این جلوه به کانون فروغ‌گسترى، چون اهل بیت راه یابند و اسوه‌جویان، در این خاندان عفیفپرور و فضیلت‌گستر، الگوهاى تربیتى خویش را پیدا کنند.
زینب کبری سلام‌الله‌علیها قهرمان کربلا راوی حدیث است و به اعتراف تاریخ از آن بانو احادیثی زیادی آورده شده از جمله: بیان ماجرای «فدک» برای عبدالله بن عباس، داستان نزول سفره آسمانی برای مادرش فاطمه سلام‌الله‌علیها، داستان دعا و شب‌زنده‌داری فاطمه زهرا سلام‌الله‌علیها، سرگذشت ولادت امام حسین علیه‌السلام، داستان دفن امیرالمؤمنین علیه‌السلام، حدیث حرام بودن صدقه بر اهل بیت علیهم‌السلام، و… از احادیث روایت شده، از جانب زینب سلام‌الله‌علیها، می‌باشد. (2)
همچنین محمد بن عمرو، عطاء بن سایب، فاطمه بنت حسین علیه‌السلام، جابر بن عبدالله انصاری و عباد عامری، از زینب نقل حدیث کرده‌اند.
از جمله احادیثی که از حضرت زینب سلام‌الله‌علیها روایت شده، حدیث «ام ایمن» است در مورد مصائبی که به اهل بیت علیهم‌السلام وارد خواهد شد. (3)
1) عوالم العلوم و المعارف، بحرانی اصفهانی، ج11، ص951.
2) ریاحین الشریعه، ذبیح‌الله محلاتی، ج 3، ص72-73؛ عوالم العلوم و المعارف، ج11، ص 957. (طبرسی می‌نویسد: «ان زینب سلام‌الله‌علیها روت اخبار کثیره عن امها الزهراء سلام‌الله‌علیها.» عماد المحدثین می‌نویسد: «ان زینب کبری کانت تروی عن امها و ابیها و اخویها و عن ام سلمه و ام هانی و غیرهما من النساء و ممن روی عنها ابن عباس و علی بن الحسین و عبدالله جعفر و فاطمه بنت الحسین الصغری و غیرهم.»).
3) ریاحین الشریعة، ج 3، ص 68-69.
