این لقب از طرف امام سجاد (علیه السلام) در مقام تسلای او و اظهار مقاماتش به آن معظمه عطا شد، تا مردم بدانند چه مقام شامخی که خداوند متعال به در صدف عصمت کرامت نموده است. و آن زمانی بود که به بیانات شیرین و عبارات دلنشین خود قلوب اهل کوفه را منقلب نمود، امام سجاد (علیه السلام) متوجه شد که عمه اش جمیع مصائب خود را در نظر آورده، ترسید روح عمه از قالب بیرون شود، فرمود: «یا عمه اسکتی ففی الباقی من الماضی اعتبار و انت بحمدالله عالمه غیر
معلمه، فهمه غیر مفهمه«؛ ای عمه سکوت اختیار کن؛ زیرا در آینده برای گذشته مایه عبرت است.
در توضیح این مطلب باید گفت: اول اینکه مسلم است که حضرت زینب (سلام الله علیها) دارای این مقام بوده که حضرت این بیان را فرموده.
دوم: حضرت (علیه السلام) خواست شئونات آن مخدره را ظاهر سازد.
سوم: خواست تلافی نماید به عمه چنانچه حضرت زینب (سلام الله علیها) تسلی داد فرزند برادر را آن زمانی که اسراء را از کنار شهدا که روی زمین افتاده عبور دادند، امام سجاد (علیه السلام) از دیدن آن اجساد سینه اش سخت در هم فشرده شد، چیزی نمانده بود که جان از تنش خارج شود. حضرت زینب (سلام الله علیها) که حالت او را دید دلداری اش داد و آنگونه او را از مرگ نجات بخشید.(1)
آیت الله همدانی در توضیح این فرمایش حضرت (علیه السلام) می گوید: این سخن حضرت، خود دلیل بر آن است که زینب (سلام الله علیها) «محدثه» بوده، یعنی به او الهام می شده است و علم او علم لدنی و آثار باطنی می باشد.(2) پس زینب (سلام الله علیها(عالمه ای است که علم خود را از راه علوم مکتسبه فراهم نیاورده، بلکه علم آن بانو از فیوضات الهی سرچشمه گرفته است.(3) و ظهور و بروز علوم آن حضرت در زمان های خاصی بوده است، یکی از مواقع، دوران حکومت ظاهری پدر گرامیش حضرت علی (علیه السلام) در کوفه بود.
روایت است که حضرت زینب (سلام الله علیها) مجلس درسی در خانه ی خود ترتیب داده بود و برای زنان قرآن را تفسیر می کرد، روزی آیه ی شریفه ی «کهیعص» را تفسیر می کرد و در همان زمان حضرت علی (علیه السلام) وارد شد و به او فرمود: «نور چشمم! می شنوم آیه ی شریفه ی «کهیعص» را تفسیر می کنی؟» فرمود: آری! حضرت علی (علیه السلام) فرمود: «این رمزی است برای مصیبتی که بر شما خاندان پیامبر وارد می شود«. پس مصائبی را که بر آنها وارد می شد، برای آن مخدره بیان فرمود، پس فریاد و ناله و گریه ی آن مظلومه بلند شد.
آیت الله جزایری در ادامه ی این مطلب می فرماید: «عجبا که آن مخدره با اینکه خودش عالم به
مصائب بوده، از شنیدن آنها چنین منقلب شد، نمی دانم چه حالتی داشته وقتی آن مصائب را به عینه دیده، از اینجا باید تصور عظمت مصیبت را نمود.(4)
لذا از نوشته های فاضل دربندی و دیگران معلوم می شود که حضرت زینب (سلام الله علیها) مثل اصحاب حضرت علی (علیه السلام(، از قبیل میثم تمار و رشید هجری و دیگران علم منایا و بلایا (وقت فرا رسیدن اجل ها و گرفتاری ها) را می دانست و فاضل به طور جزم و قطع می فرماید: «حضرت زینب (سلام الله علیها) از حضرت مریم دختران عمران و آسیه بنت مزاحم و دیگر زنان برگزیده بالاتر است.«(5)
1) خصائص الزینبیه، ص 33.
2) رحمانی همدانی، احمد، فاطمه شادمانی دل پیامبر، ص 856.
3) اعضای جامعه ی زینب، پیام زینب (سلام الله علیها(، ص 53.
4) خصائص الزینبیه، ص 27.
5) تاج لنگردوی، سیمای حضرت زینب (سلام الله علیها(، ص 48.
