اهمیت علمى و تاریخى هر شهرى و نقش آن در فرهنگ و تمدن، بسته به میزان وجود کتابخانه و مدارس آن است که در فرهنگ اسلامى جایگاه ویژهاى دارد. شهر حلب به عنوان یکى از شهرهاى متمدن اسلامى در قرون چهارم و پنجم هجرى کتابخانههاى فراوانى داشته که متأسفانه بسیارى از آنها در حمله ی مغول تخریب و ویران شدهاند. یکى از قدیمىترین و مهمترین کتابخانههاى حلب که دچار این سرنوشت غم
انگیز شده کتابخانه ی بزرگ «جامع کبیر اموى» است که حدود ده هزار نسخه خطى از موقوفات سیف الدوله حمدانى را در خود جاى داده بوده است. کتابخانههاى «سلطانیه«، «حلاویه» و «عصرونیه» و چند کتابخانه دیگر، نیز متأسفانه از هجوم مغول در امان نبوده و نسخ خطى نفیس آن همگى از بین رفتهاند.
کتابخانههایى که اکنون در این شهر موجود هستند اغلب پس از حمله ی مغول بنا شده که به بعضى از آنها اشاره مىشود.
1- کتابخانه ی شیخ عبدالرحمن عجمى در مدرسه ی اشرفیه: (658 هجرى(.
2- کتابخانه جامع منگلى بغا: (760 هجرى(.
3- کتابخانه ی مولویه: (قرن یازدهم) ساخته ی شیخ احمد قارى.
4- مدرسه حلاویه: قدیمىترین مدارس حلب است که ابتدا کنیسه بوده و در قرن چهارم هجرى به مسجد تبدیل و در عصر نورالدین محمود زنگى دوباره به مدرسه تبدیل شده است.(1)
5- مدرسه شرفیه:ساخته ی 560 ق توسط ابن عجمى در شرق جامع کبیر.
6- مدرسه ظاهریه: ساخته ملک ظاهر بیبرس در قرن هفتم و در ضلع جنوبى قلعه حلب.
7- مدرسه شابختیه: در 589 هـ ساخته امیر شابخت اتابکى.
8- مدرسه فردوسیه: در 633 هـ ساخته ی برادرزاده صلاح الدین ایوبى.(2)
1) کامل غزی، نهر الذهب فی تاریخ الحلب،ج2، ص219.
2) نک: شوقی شعث، حلب، تاریخها و معالمها التاریخیه، جامعه حلب 1991م.