جولان منطقه‌اى است که در آخرین نقطه ی غرب و شمال غربى استان حوران قرار دارد و از لحاظ تقسیمات کنونى ایالتى سوریه، جزو استان قنیطره است. جولان از مناطق مشهور و قدیمى شام بوده و در دوران قدیم به آن «تراکونیت» مى‌گفتند. این منطقه در گذشته از دامنه ی جبل شیخ تا وادى یرموک امتداد مى‌یافته و شهر کنونى قنیطره یکى از شهرهاى آن بوده است.(1) در عصر حاضر جولان تنها به تپه‌هایى اطلاق مى شود که در این منطقه به اشغال اسرائیل درآمده است.
قبل از تجاوز اسرائیل، استان قنیطره 153 هزار نفر جمعیت داشته است. وقتى رژیم صهیونیستى به این مکان تجاوز کرد اهالى آن را به زور بیرون راند؛ تنها پنج روستا از این منطقه را گرفته بودند که نیروهاى امت واحده رسیده و نگذاشتند اسرائیلى‌ها به پیشروى خود ادامه دهد. اکنون جمعیت این روستاها به شانزده الى بیست هزار نفر مى‌رسد که همه آنان زیر فشار اسرائیلى‌ها هستند، زمین‌هاى زراعى آنان گرفته شده و محصولات ایشان را ارزان مى‌خرند.
اگر اهالى این پنج روستا که امروزه در اشغال صهیونیستها قرار دارد به داخل سوریه بیایند دیگر اجازه برگشت ندارند. در یکى از روستاها تپه‌اى به نام «صراع» وجود دارد که تنها حدود پانصد متر با نیروهاى اسرائیلى فاصله دارد. اقوام این طرف اگر بخواهند از مردم آن طرف خبردار شوند باید به کنار این تپه بروند. روستاهاى اشغال شده عبارتند از:
القجر، عین قیناع، سعد، بقعاث، مجدالشمس.
محله‌ها و روستاهایى که توسط اسرائیل از بین رفته 142 روستا و شهر بوده، اکنون چهل محله و پنج روستا بانضمام تپه‌هاى جولان همچنان در اشغال صهیونیستها است.
با توجه به موقعیت جغرافیایى مطلوب و همچنین اشراف تپه جولان بر کل استان قنیطره، اهداف شوم اسرائیل مبنى بر تجاوز و اشغال این اراضى بخوبى روشن و آشکار مى‌گردد.
متأسفانه اکنون شهر قنیطره به کلی خراب شده است. خانه هایی که با بتون آرمه و سنگ ساخته و بنایی بسیار مستحکم داشته اند، همگی با مواد انفجاری و بلدوزرهای اسرائیلی تخریب گشته اند. در وسط شهر، بیمارستان دو طبقه ی جولان است که متأسفانه از تخریب عمال جنایتکار رژیم صهیونیستی در امان نمانده و جز دیواره ها بقیه ی قسمتهای آن تخریب شده است.
در نزدیکى مرز کنونى منطقه قنیطره با رژیم صهیونیستى، قبرستان شهداى این تجاوز ددمنشانه قرار دارد. این شهداء مربوط به سالهاى 1972م و 1974م هستند که بسیارى از آنان غیر نظامى بوده و چند قبر متعلق به افراد مسیحى نیز در آن دیده مى‌شود، چون نیمى از مردم آن منطقه مسیحى بوده‌اند.
1) یاقوت حموی، معجم البلدان ج2، ص188؛ المعجم الجغرافی للقطر العربی السوری، ج1، ص 502.
