در قرون و ازمنه ی بسیار دور، شهرهایى که موقعیت خاص نظامى و جغرافیایى داشتند، به وسیله ی دیوارهایى، که گرداگرد آن کشیده شده بود، حفاظت مى‌شدند. از آنجا که دمشق همواره در معرض هجوم‌ها و تاخت و تازهاى پى در پى بود، گرداگرد آن، دو حصار کشیده بودند. ارتفاع دیوار اوّل حدود یک متر و نیم و ارتفاع دیوار دوم نزدیک به دو متر و در فاصله ی هفت مترى دیوار اول قرار داشته است.
براى استحکام و تقویت بیشترِ موضعِ دفاعى آن، خندقى میان آن دو حصار حفرکرده بودند. براى دیوارها، برج‌هاى دایره‌اى به ابعاد دو متر و نیم، براى نگهبانى ساخته شده بود و خندقى نیز در خارج دیوارها حفر و به این وسیله شهر به سختى و شدّت محافظت مى‌گردید.
حاکمان ممالیک دیوارهاى یاد شده را ساختند تا در مقابل تیمور لنگ نقش مهمى در حفاظت از شهر ایفا کند و در نتیجه، وى ناگزیر شد با خدعه و فریب وارد شهر شود.(1)
در این دوران شهر به شکل مستطیل بود که از شرق به غرب آن؛ یعنى از باب الجابیه تا باب الشرقى 1500 متر و از شمال تا جنوب آن؛ یعنى از باب‌الفرادیس تا باب الصغیر حدود 750 متر مساحت داشت. چون این ابعاد با دیوار به طور کامل محصور گشته بود؛
لذا براى ورود و خروج مردم ابواب و درهایى قرار داده بودند. قسمت‌هایى از این دیوارها در دوره ی رومى‌ها ساخته شده و ابواب آن نیز متعلّق به آن دوران بود که تا کنون نیز باقى مانده و قسمت‌هایى از آن نیز به دوران‌هاى اسلامى تعلّق دارد. ابواب اصلى شهرعبارت‌اند از:
1) اکرم العلبی، دمشق بین عصر ممالیک و عثمانی ص 49؛ ابن تغری بردی، النجوم الزاهره فی ملوک المصر و القاهره، ج 12، ص 238.
