در کتاب مقاتل الطالبیین که ابوالفرج اصفهانی تالیف کرده است در ذیل اسامی شهدای کربلا مینویسد که عون بن عبدالله بن جعفر بن ابیطالب که او را عون اکبر میخواندند و مادرش زینب العقیله دختر علی بن ابیطالب علیه السلام از بطن حضرت فاطمه دختر رسول خدای صلی الله علیه و آله است در یوم الطف بدست عبدالله بن قطنة التیهانی ملعون بعز شهادت فایز گردید و سلیمان بن قتة (1) در این شعر خود او را قصد کرده است و گفته است:
واند بی ان بکیت عونا اخاه
لیس فیما ینوبهم بخذول
فلعمری لقد اصیب ذوو القربی
فأبکی علی المصاب الطویل
و از این شعر سلیمان معلوم و مشخص میشود که اولاد حضرت زینب سلام الله علیها را در ذوی القربی محسوب میدارند و در حکم ایشان هستند.
در ناسخ التواریخ مسطور است که بعد از شهادت محمد بن عبدالله جعفر برادرش عون بن عبدالله آغاز جدال نمود و این شعر بخواند:
ان تنکرونی فأنا ابن جعفر
شهید صدق فی الجنان الازهر
یطیر فیها بجناح اخضر
کفی بهذا شرفا فی المحشر
آنگاه بجنگ درآمد و سه تن سوار و هشت تن پیاده را از مرکب حیات فرود آورد اینوقت بدست عبدالله بن بطة الطائی و بروایتی بدست عبدالله بن قطنة التیهانی شهید گشت. و زینب العقیله همان مخدره است که ابن عباس کلام حضرت
فاطمه سلام الله علیهما را در باب فدک از وی روایت کند و گوید حدثتنی عقیلتنا زینب بنت علی علیه السلام و از این پیش معنی عقیله مسطور گشت.
و در عمدة الطالب همین یکتن را از اولاد جعفر از بطن آن مخدره در زمره ی شهداء مرقوم داشته و دیگران را از مادر دیگر مرقوم نموده است.
و در تذکره ابن جوزی در ذیل اسامی شهداء بشهادت پسری از عبدالله بن جعفر که از بطن حضرت زینب باشد اشارت ننموده است.
ودر کتاب ناسخ التواریخ نیز در ذیل احوال شهداء مانند ابن جوزی حدیث رفته است و هم میفرماید گاهیکه امام حسین علیه السلام روی بجانب کوفه می نهاد و در منزل تنعیم نزول فرمود عبدالله بن جعفر دو پسرش عون و محمد را بملازمت آن حضرت روان داشت.
ابن اثیر نیز بهمین نوع اشارت کرده است و هم در ذیل اسامی شهدای کربلا بقتل دو پسر عبدالله اشارت کند لکن از مادر دیگر میشمارد.
و ابن صباغ در فصول المهمه نیز باین شیمت اشارت کرده است بالجمله در اغلب کتب معتبره بهمین نحو که مسطور افتاد مذکور است و در ذیل حال جعفر نیز مرقوم خواهد شد.
و صاحب عمدة الطالب همین قدر گوید که دو پسر حضرت زینب در کربلا شهید شدند لکن نام ایشان را نمینویسد و در پاره ای کتب متاخرین نوشته اند که دو پسر از حضرت زینب سلام الله علیها در وقعه کربلا شهید گردیدند یکی عون است که بدست عبدالله طائی ودیگر محمد که بدست عامر بن نهشل مقتول شدند و نیز صاحب اعلام الوری بقتل محمد و عون دو پسر عبدالله بدون اینکه از مادر ایشان نام برد اشارت کند.
و در کتاب مهیج الاحزان مسطور است که از فرزندان عبدالله بن جعفر دو نفر و بروایتی سه نفر شهید شدند و مادر ایشان زینب خاتون سلام الله علیها بود و ایشان عون و محمد و عبیدالله بودند.
و در مقتل ابی مخنف بشهادت عون بن عبدالله اشارت کرده است و ار جوزه او
را چون دیگر کتب مقاتل مسطور نموده است.
بالجمله در عموم کتب مقاتل و سیر بهمین تقریب مرقوم و مذکور داشته اند و در بعضی کتب دو پسر و در بعضی سه پسر و در بعضی کتب یک پسر عبدالله را در شمار شهداء نوشته اند.
1) قتة نام مادر او است، و سلیمان مولی تیم از قبیله قریش است، و بخاطر آنکه به بنی هاشم علاقه داشت او را هاشمی گفته اند.
