بسم الله الرحمن الرحیم
الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی محمد و آله الطیبین و أبنائه و بناته و ذریاته الطاهرین المطهرین الغرر المامین و شفعائنا فی یوم الدین أبد الآبدین و دهر الداهرین.
بعد از ستایش یزدان پاک، و نیایش خواجه لولاک، و اوصیا و اولاد او و اختران تابناک افلاک امامت و وصایت و ولایت صلوات الله و سلامه علیهم اجمعین. چنین گوید بنده ی خداوند ماه و مهر چاکر شاهنشاه فرخنده چهر عباسقلی سپهر مستوفی اول دیوان همایون اعلا، و وزیر مجلس شورای کبری، که:
چون از آغاز اسلام تا این زمان سعادت توامان که مملکت ایران و ملت اسلام بوجود مسعود کثیر الجود مبارک اقدس همایون پادشاه جمجماه، اسلامیان پناه ملک الملوک عجم، فرمانگذار مملکت کاوس و جم، خدیو انجم خدم، ظل الله فی العالم، افتخار سلاطین پیش دادیان، یادگار خواقین کیان، شهریار دیندار حق شناس، پادشاه کامکار آسمان کریاس.(1)
خسرو دیهیم بخش دریا دل، داور خورشید رخش عادل باذل، سلطان السلاطین، خاقان الخواقین، قهرمان الماء و الطین، آیة الله فی الأرضین، الناهج القیاصره، السلطان بن السلطان بن السلطان بن السلطان، و الخاقان بن الخاقان بن الخاقان بن الخاقان، شاهنشاه مالک رقاب کامیاب، ابوالنصر و الظفر السلطان
مظفرالدین شاه قاجار خلد الله ملکه، و سلطانه و دولته و ایامه، الی یوم القرار نازنده، و با افتخار و بالنده و با اعتبار است.
هیچیک از علمای احادیث و اخبار و تواریخ و آثار، کتابی مخصوص در مجاری حال و وقایع ایام سعادت اشتمال حضرت ولیة الله العظمی ناموس کبریا. محبوبه حضرت مصطفی، محجوبه خاندان علی مرتضی، پاره جگر فاطمه زهرا، شقیقه حسن مجتبی و حسین سیدالشهداء، عالمه غیر معلمه، فهمه غیر مفهمه، فاضله کامله عاقله زاهده عابده محدثه مظلومه مرضیه، نائبه سیدة النساء، الراضیة بالقدر و القضآء، جناب ام الحسن زینب الکبری، صلوات الله علیهم و علیها مقرر و مبسوط و مشخص و مضبوط نداشته.
و چنانکه می شاید، و در عهد استیعاب کامل و استقرار شامل میآید، بشرح پاره ی مقامات جلیله، و مراتب جمیله، و مناقب خطیره، مفاخر کثیره ی این گرامی تر ذخیره ی خاندان عصمت و طهارت، و برتر نفیسه دودمان عفت و خدارت و محامد صفات ذاتیه این ذات قدسی سمات، ولیة اللهی که تالی مقامات ائمه انام علیهم السلام نپرداخته اند.
بلکه اگر عنایتی ورزیده اند، و خبری از قلم بگذرانیده اند، در ذیل عناوین متشتته و تلو حالات متفرقه بوده است چنانکه مدتها برآمدی که پاره از سادات سعادت آیات، با این بنده حقیر که از یاری طالع خجسته مطالع اغلب ایامش بنکارش حالات شرافت ولایات ائمه دین صلوات الله علیهم اجمعین میگذرد، ملاقات فرموده از این غفلت و مساهلت شکایت می نمودند.
لاجرم بفرمان شاهنشاه جمجماه دین پناه، روحنا فداه، که بواسطه سعادت فطرت، و خلوص نیت، و شرافت سجیت، و جلالت رویت، و کرامت طویت (2) و اختر تابناک، و گوهر پاک، و سلامت دین، و صفوت آئین، و ضیاء ضمیر، و
صفای باطن در خدمت ائمه ابرار، و اهل بیت اطهار صلوات الله علیهم اجمعین بارادتی خاص، و خلوصی مخصوص، و تشیعی منصوص، بنیان افتخار را مرصوص و قلب اتباع را مانوس، و سعادت دارین، و شرافت نشأتین را محسوس، و متاع عافیت و دیبای هدایت را ملبوس فرموده اند.
به تحریر این کتاب مستطاب مشغول گردیده، و بر سیصد مجلد کتاب مختلفه احادیث و تواریخ نظر بر گماشته، بر حسب بضاعت و استطاعت، و مراعات شرایط تحقیقات شافعیه و تدقیقات وافیه که بر اهل خبرت و بصیرت معلوم و مشهود است این خدمت را بانجام رسانیده مصداق «مالا یدرک کله لایترک کله«.
آب دریا اگر نتوان کشید
هم بقدر تشنگی باید چشید
در مقام ظهور رسانید. و یکی از دلائل بزرگ میمنت و اقبال، و عظمت و اجلال، و دوام عمر و دولت، و قوام ملک و معدلت، و نظام مملکت و سلطنت، و مزید شوکت و سعادت این وجود مسعود مبارک اقدس همایون «أبد عیشه و أید جیشه» شمرد.
و چون بعرض حضور لامع النور اقدس شهریار دیندار حق گذار ادام الله ملکه و سلطانه و عزه و اقباله الی یوم القرار رسانید، از مصدر سلطنت عظمی و خلافت کبری فرمان شد تا این کتاب مستطاب را بحلیه طبع و انتشار در آورده تا عموم اهل اسلام از مطالعتش مستفیض و برخوردار گردیده ثوابش را به نثار روح پرفتوح و مرقد مطهر و محتد منور شاهنشاه سعید و پادشاه حمید مجید ساکن فرادیس نعم ذوالقرنین اعظم ناصر الدین پادشاه طیب الله ثراه و جعل الجنة مثواه مخصوص شمارند.
و مزید شادی روح مبارکش را آغاز و انجام مطالعت را بقرائت سوره مبارکه فاتحه بخاتمت آورند و دوام سلطنت و بقای دولت مهین یادگار کامکار نامدار و بهین خلف ارجمند کامیاب مالک رقاب بختیار و افتخار دودمان سلطنت مدارش را در پیشگاه قادر قهار خواستار آیند.
و بر حسب مناسبات عدیده فرمان شد تا جناب جلالت مآب اجل اکرم میرزا فضل الله خان وکیل الملک امیر تومان وزیر خلوت و مجلس شورای کبری وفقه الله لما یحب و یرضی، که در میان سادات عظام طباطبائی!! و وزراء فخام پادشاهی، بجلالت حسب، و نبالت نسب، و حسن کفایت، و لطف درایت، و کمال امانت و جمال دیانت ممتاز و در پیشگاه معدلت دستگاه اقدس اعلی بتحریرات خاصه شریفه و تقدیم عرایض و حوائج عامه، به تقربی خاص و محرمیتی مخصوص سرافراز و سال های بیشمار است که خود و برادران گرام و اقربای ذوی المجد و الاحترامش در این دولت علیه بمناصب جلیله و خدمات جمیله ملک و ملت مفتخر و منصوب و مطبوع و مطلوب طباع و قلوب می باشند برای مزید مراتب شرف و شرافت در انجام طبع این کتاب مبارک مباشرت و مخارج طبعش را از وجوهات خاصه و مبرات مخصوصه معینه نفس نفیس همایونی روحنا فداه واصل و عاید گردانید.
1) کریاس- بکسر اول بر وزن الیاس- دربار پادشاهان و امرا و اعیان را گویند.
2) سجیت یعنی خوی و شیمت، و رویت یعنی اندیشه و فکرت، و طویت یعنی نهاد.
