آغاز جنگ
با فرا رسیدن صبح عاشورا، امام علیهالسلام به همراه یارانش نماز صبح خود را اقامه کردند. پس از اقامه نماز، حضرت صفوف نیروهای خود را که سى و دو نفر سواره و چهل تن پیاده بودند، منظم کرد. (1)
زمانی که دو لشگر در مقابل هم صفآرایی کردند، ابتدا حسین علیهالسلام برای آنها خطبه خواند و دشمنان را نصیحت کرد و خود را به آنها شناساند تا بدانند با چه کسی میجنگند.
امام زهیر بن قین را فرمانده جناح راست لشکر و حبیب بن مظاهر را فرمانده جناح چپ سپاه خود قرار داد و پرچم جنگ را به دست برادرش عباس علیهالسلام سپرد. به دستور امام علیهالسلام اصحاب خیمهها را پشت سر خود قرار داده، اطراف آن را که پیش از آن خندق حفر کرده و از هیزم پر نموده بودند، آتش زدند، تا مانع تهاجم دشمن از پشت سر گردند. (1)
عمر سعد برای آن که افتخار شروع جنگ را داشته باشد، تیری به طرف لشگر امام علیهالسلام پرتاب کرد و جنگ گروهی آغاز شد. در این جنگ تعداد 50 نفراز سربازان امام علیهالسلام به شهادت رسیدند. پس از آن، جنگ تن به تن و دو نفره و چند نفره شروع شد.
جنگ گروهی و تن به تن تا نماز ظهر ادامه یافت، هنگامی که جنگ به اوج خود رسید، هنگام ظهر، امام حسین علیهالسلام و یارانش نماز ظهر را به صورت نماز خوف به جا آوردند. بعد از ظهر، سپاهیان حسین، به شدت تحت محاصره قرار گرفتند و اصحاب امام حسین علیهالسلام پیش رویش کشته شدند، پس از کشته شدن یاران غیرهاشمی امام نوبت به بنیهاشم رسید و کشتار هاشمیان شروع گردید. اولین هاشمیای که کشته شد علی اکبر علیهالسلام پسر امام بود، سپس پسران مسلم بن عقیل، پسران عبدالله بن جعفر، پسران عقیل و قاسم بن حسن نیز کشته شدند.
1) منتهی الامال، ج 1، ص 638.