مقام والای وصایت و نیابت، از امتیازات و خصلت‌های ویژه حضرت زینب سلام‌الله‌علیها است و در شعاع این مقام بلند معنوی و انسانی است که دختر دانشمند امیرالمؤمنین علیه‌السلام عهده‌دار کم‌سابقه‌ترین مأموریت، برای یک زن در طول تاریخ گردیده است!
بر اساس شواهد تاریخی زینب سلام‌الله‌علیها عهده‌دار هدایت و راهنمایی و حتی بیان حلال و حرام بوده است.
مرحوم صدوق در شأن او می‌نویسد:
نشانه اوج و قرب مقام زینب سلام‌الله‌علیها همین بس، که امام حسین علیه‌السلام او را بر اسرار امامت، امین دانست و رازها و ودایع را به او سپرد. (1)
چون امامان به رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله متصل هستند و رسول خدا امین وحی است، باید گفت زینب سلام‌الله‌علیها نیز امین اسرار است وبعضی از آن اسرار در حین شهادت امام حسین علیه‌السلام در اختیار او قرار گرفت.
بنابراین رشته و اتصال وحی از طریق زینب به امامان بعدی منتقل شده است و حتی بسیاری از آنچه که از علی بن الحسین علیه‌السلام نقل شده، به زبان زینب سلام‌الله‌علیها بوده تا جان امام سجاد علیه‌السلام از خطرات مصون بماند و این خود عظمت و شأن زینب سلام‌الله‌علیها و رفعت مقام او را نشان می‌دهد. (2)
در روز عاشورا دیدیم، او اگر چه معصوم(به معنای خاص) نبود، ولی کاری شبیه به معصومان را انجام داد و با قوت قلبی همانند حضرات معصومین علیهم‌السلام، امام زمان خود را تسلی و آرامش داد، هنگامی که حسین علیه‌السلام بر سر بدن مطهر علی‌اکبر حاضر شد، رنگش دگرگون بود و تنها تسلیت‌گویی زینب سلام‌الله‌علیها او را آرامش بخشید. (3)
یا در زمان حضور امام سجاد علیه‌السلام در قتلگاه و تماشای اجساد پاره پاره شهیدان، امام سجاد علیه‌السلام را منقلب دید، به سویش شتافت، و او را به آرامش دعوت کرد و فرمود:
«مَا لِی أَرَاکَ تَجُودُ بِنَفْسِکَ یَا بَقِیَّةَ جَدِّی وَ أَبِی وَ إِخْوَتِی؛ (4)
تو را چه می‌شود که می‌بینم گویی با جان خود بازی می‌کنی اى یادگار جدّ و پدر و برادرم!؟»
… و آنگاه حدیث ام ایمن را برای او بازگو کرد.
حضرت زینب سلام‌الله‌علیها از نظر فضائل و محاسن و مکارم اخلاق در حدی بود که بعد از شهادت حضرت امام حسین علیه‌السلام تمام بنی‌هاشم از او اطاعت می‌کردند و به اوامر و خواسته‌های آن حضرت احترام می‌گذاشتند.
زینب سلام‌الله‌علیها را «عقیله بنی‌هاشم» نامیده‌اند، چرا که از مقام و استعداد افراد عادی بسیار بالاتر است، وی مورد عنایت خاص خداوند بوده و توجه خاص امام معصوم، او را در حدی قرار داده است که در موضع‌گیری‌ها، در طوفان‌ها و بحران‌های فکری و در کوران مصائب کمرشکن پس از شهادت امام حسین علیه‌السلام و عزیزان به‌خون‌خفته‌اش، رسالت پاسداری و کاروانسالاری را، با کمال دقت و مهارت به عهده گرفت، و به نحو شایسته از عهده آن بر آمد، که در تاریخ کمتر نظیری برای آن می‌توان یافت.
1) عوالم العلوم و المعارف، ج11، ص 957.
2) تنقیح المقال، مامقانی، ج 3، ص 79.
3) موسوعة الامام الحسین علیه‌السلام، ج4، ص 51.
4) کامل الزیارات، ص 261.
