بانوی اسلام پس از آن مقدمه زیبا و روشنگر و پس از نفی لیاقت و خلافت از یزید با مخاطب ساختن شجاعانه او با نام و نه عنوان خلافت، در ادامه سخن حکیمانهاش از مستی قدرت به او هشدار داد و فرمود:
» فَمَهْلًا مَهْلا!»
آهسته، آهسته…
در فرهنگ عرب، به کسی که در راه رفتن بسیار سرعت میگیرد و یا کسی که در ساماندهی امور و مدیریت کارها به تکروی و خودکامگی پای میفشارد گفته میشود، مهلت بده و این قدر شتاب مکن، کارها آنگونه که تو میپنداری نیست و یا منظور این است که آهستهتر! این شتاب دهشتناک از تو درست نیست، شتاب مکن تا حقیقت کار بر تو روشن شود.
«لَا تَطِشْ جَهْلًا أَ نَسِیتَ قَوْلَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَل: وَ لا یَحْسَبَنَّ الَّذینَ کَفَرُوا أَنَّما نُمْلی لَهُمْ خَیْرٌ لِأَنْفُسِهِمْ إِنَّما نُمْلی لَهُمْ لِیَزْدادُوا إِثْماً وَ لَهُمْ عَذابٌ مُهین؛ (1)
هان ای یزید! به خاطر بیفرهنگی و نادانیات غرور، تو را نگیرد که بر اثر آن، کارهایی ناشایسته انجام دهی و ارزشهای والا و مفاهیم مترقی را با پندارهای جنونآمیزت به هم آمیزی، آیا سخن خدای را فراموش کردهای که فرمود: و آن کسانی که کفر ورزیدند و راه بیداد در پیش گرفتند، گمان نبرند که اگر ما به آنان مهلت میدهیم و بی درنگ کیفرشان نمیکنیم، به سود آنان است؛ هرگز، ما به آنان مهلت میدهیم تا بر گناهانشان بیفزایند؛ و برایشان عذابی خوارکننده خواهد بود.»
منظور این است که اگر خدای فرزانه به ظالمان و حقستیزان عمر دراز و فرصت انجام کار و شرایط مساعد ارزانی می دارد، نباید بپندارند که به سود آنان است و بر این پندار پوچ بدمستی و گناه کنند، بلکه باید بدانند که خدا عمرشان را دراز و دوران فرمانرواییشان را طولانی میکند تا فرجام کار و پرونده زندگی اجتماعی و سیاسی آنان از حقکُشی و بیداد آکندهتر گردد و اصلاح نپذیرند و به توبه و جبران و احیای حقوق مردم برنخیزند، تا درخور عذاب و کیفری خوارکنندهتر شوند و تو ای یزید یکی از آنان هستی.
1) سوره آل عمران، آیه 78.