صبر در قرآن به معنی استقامت و پایداری در برابر تمامی علل و عواملی است که مانع رسیدن به کمالی است که خداوند انسان را برای آن آفریده و غایت و هدف آفرینش او است.
به علت نقش مهمی که صبر در رشد و تعالی انسان بر عهده دارد، خداوند در بیش از هفتاد آیه درباره ی آن صحبت کرده است و پیامبر و ائمه ی معصومین صبر را یکی از ارکان مهم ایمان و گاهی برابر با کل ایمان دانسته اند.
صبر از جهت نقش مهمی که در تکامل معنوی و روحانی انسان و شکوفا کردن استعدادها و نیروهای بالقوه ی روحانی او بر عهده دارد، در تصوف و عرفان از اهمیت بسیاری برخوردار است. و در سیر الی الله نقش اساسی و بنیادین را بر عهده دارد.
از دیدگاه عرفان صبر در بلا، صبر عاشقان است. در بینش بعضی از عرفا صبر در عشق به معنی ایثار جان و کشته شدن در راه معشوق است و این معیار و نشانه ی خلوص در عشق است.
صبر در عشق به معنی شهادت است و شهادت اوج اتحاد و وحدت بین حماسه و عرفان است.
چون عشق الهی طرفینی است که «یحبهم و یحبونه» صابران در بلا معشوقان حق اند. خداوند بر محبوبان خود بلا می فرستد تا با صبر در برابر آن پاک و خالص شوند و هر چه بیشتر به او تقرب یابند.
صبر حضرت زینب صبر در بلا یا صبر در عشق است.
از دیدگاه عرفان صبر حضرت زینب در کربلا که ابتلا و امتحان بزرگ الهی است، موجب می شود وجود محض و مطلق خداوند که بشر قابلیت حس و درک آن را ندارد، در وجود آن حضرت تجلی کند تا مردم بتوانند حق را با همه ی ذات و صفاتش در آیینه ی وجود او مشاهده کنند و نسبت به خداوند معرفت حاصل کنند.
استغراق در مشاهده ی معشوق ازلی موجب شد که حضرت زینب (سلام الله علیها) در مقابل واقعه ی کربلا که یکی از سخت ترین و دردناک ترین رویدادهای تاریخ بشر است، بتواند صبر و استقامت کند و آن را لطفی از جانب حق بداند.
از دیدگاه عرفان شهادت و کشته شدن در راه خداوند نهایت مقام فناء فی الله است و اسارت حضرت زینب (سلام الله علیها) مقامی فرا شهادت است؛ زیرا به مقام شهادت جاودانگی می بخشد و
موجب می شود حق آشکارتر و عیان تر جلوه کند.
حضرت زینب (سلام الله علیها) با صبر و مقاومت خود خلوص و صداقت در عشق را برای بشریت معنی می کند و شرح می دهد.
از دیدگاه عرفان حضرت زینب انسان کامل و مظهر ذات و تمامی صفات خداوند است.
حضرت زینب (سلام الله علیها) به سرچشمه ی علم بی نهایت حق متصل است و قدرت و اراده ی آن حضرت مظهری از قدرت و اراده ی حق است.
