امامت به مفهوم پیشوایی علمی، دینی، معنوی و اخلاقی خاندان پیامبر، ادامه رسالت و پیامبری است و همان گونه که پیامبر را خدا بر می‌گزیند و نه مردم، امام و پیشوا و جانشین راستین پیامبر را نیز خدا برمی‌گزیند، نه مردم یا زورمداران و امام حسین علیه‌السلام سومین جانشین راستین پیامبر خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله در جامعه و امت اوست.
1- او در میان جامعه و مردم، مردی ناشناخته و بی‌نام و نشان نبود، بلکه در میان همه مسلمانان به آنچه نشان شکوه، عظمت، آزادگی، والایی و پاک‌اندیشی و پاک‌منشی بود، آراسته و از کمترین نقطه ناخوشایند در نزد آشنا و بیگانه و دوست و دشمن پیراسته بود، به همین دلیل هم محبوب دل مردم و پیشوای راستین آنان در عرصه‌های گوناگون زندگی بود.
2- افزون بر این، سخنان روشنگر پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله در وصف و ستایش او در یاد و خاطره مردم مانده بود.
3- آیات قرآن نیز آن حضرت را به خاطر ویژگی‌های والای انسانی، منش، اخلاق مترقی و زیبا می‌ستود.
برای نمونه آیه «تطهیر» (1) به پاک اندیشی و پاک منشی و عصمت او از هر لغزش و بدی گواهی می‌کند، آیه اطعام محرومان (2) از روش و منشی از آن حضرت گزارش می‌نماید که در پرفرازترین قله اخلاص و دگردوستی و مردم خواهی است. آیه «قربی» (1) مهر ورزیدن به او را پاداشی در برابر برخی از رنج‌ها و تلاش‌های بسیار پیامبر در راه هدایت و تربیت و نجات مردم عنوان می‌نماید و آیه «مباهله»(3) این حقیقت را بر بام گیتی اعلام می‌دارد که امام حسین علیه‌السلام، پسر ارجمند و ممتاز پیامبر خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله و یکی از اعضای بلندمرتبه خاندان اوست که خدا به برکت دعای آنان، حتی مقررات و موازین هستی را دگرگون می‌سازد و نیز روایات رسیده از پیامبر گرامی در مورد جایگاه و موقعیت او و برادرش امام حسن علیه‌السلام از خورشید نورافشان نیم‌روزی در آسمان مشهورتر است که فرمود:
«الْحَسَنُ وَ الْحُسَیْنُ سَیِّدَا شَبَابِ أَهْلِ الْجَنَّة؛ (4)
حسن و حسین دو سالار جوانان و جوانمردان اهل بهشت‌اند.»
و نیز فرمود:
«حُسَیْنٌ مِنِّی وَ أَنَا مِنْ حُسَیْنٍ أَحَبَّ اللَّهُ مَنْ أَحَبَّ حُسَیْنا… ؛ (5)
حسین از من است و من از حسین، خدا دوست بدارد آن کسی را که حسین را دوست بدارد…»
این روایات و نمونه‌هایی از این گونه سخنان که گوش‌های یاران پیامبر و فرزندان آنان را پر کرده بود در همه شهرها به ویژه در کوفه بر سر زبان‌ها بود.
با این بیان، جنایت کشتن امام حسین علیه‌السلام با جنایت کشتن دیگر نیکان و شایستگان روزگار، هرگز قابل مقایسه نبود، چرا که قربانی در این مورد بزرگ تر از هر کسی بود که تصور گردد و در نتیجه حجم جنایت کشتن او نیز سهمگین تر و بزرگ تر از ریختن خون هر انسان شایسته کردار و دادپیشه‌ای است، از این رو برای مردم کوفه ممکن نبود که دست و دامان خود را از این جنایت دهشت‌ناک بشویند.
1) سوره احزاب، آیه 33.
2) سوره انسان، آیه 26-13.
3) سوره آل عمران آیه 61.
4) خصال، ج1، ص 320.
5) کامل الزیارات، ص 52.
