وداع و خداحافظی از آداب و رسوم اخلاقی اسلام است که دو همسفر هنگام جدائی بجا می آورند.
از آنجائیکه حضرت زینب سلام الله علیها از مدینه تا مکه و از مکه تا کربلا با برادرش حضرت امام حسین علیه السلام همسفر و همراه بود لذا لازم بود هنگام خروج از کربلا و بستن بار اسارت با برادرش وداع کند.
شایان ذکر است که در رابطه با کیفیت وداع و خداحافظی مطالب گوناگونی در کتابهای مربوطه آمده است ولی حقیر مطلب زیر را انتخاب نموده و بنظر مطالعه کنندگان محترم می رسانم.
ان زینب الکبری دعت اختها ام کلثوم فی لیلة الیوم الذی قد عزم القوم الظلوم فیه علی الارتحال من ارض الطف، فقالت یا اختاه تعالی أن نروح الی جسد أخینا الحسین و نودعه.
در شبی که روز بعدش باید ستمکاران، اهل بیت اطهار را از
کربلا بیرون ببرند، حضرت زینب سلام الله علیها به خواهر خود ام کلثوم فرمود: بیا با هم برویم با بدن برادر ما وداع کنیم.
در کتاب دیگر آمده: بعد از سوار شدن بر شتران، آنها را از طریق قتلگاه عبور دادند.
حضرت زینب کبری وقتی که آن منظره ی دلخراش را مشاهده کرد خود را از بالای شتر بر زمین افکند و بدن برادر را بعد از تجسس پیدا کرد و سپس رو به مدینه کرد و گفت:
یا رسول الله هذا الحسین الذی قبلته و ألصقت صدرک علی صدره و تلثم نحره فقد صرع فی الصحراء و نحره منحور و صدره مکسور و رأسه مقطوع من القفا و جسمه تحت سنابک خیول أهل البغاء و أولاد الطلقاء.
یا جداه نحن أهل بیتک بالذل و الهوان فی دار غربة و فی أسر کفرة فجرة.
ای رسول خدا این همان حسین تو است که او را می بوسیدی و سینه ی او را روی سینه ی خود می گذاشتی، اکنون ببین چگونه سینه اش پایمال سم ستوران قشون فرزندان آزاد شدگان قرار داده اند و سرش را بر نیزه برافراشته و جسم مطهرش را زیر سم اسبها قرار داده اند، ما اهل بیت تو هستیم که چنین در بیابان غربت گرفتار بغی و عداوت مردم کافر و فاجر قرار گرفته ایم.
سپس جسد مبارک حضرت حسین علیه السلام را مخاطب قرار
داد و گفت:
اودعک الله عز و جل یابن امی یا شقیق روحی فان فراقی هذا لیس عن ضجر و لا عن ملالة ولکن یآبن امی کما تری یا نور بصری فاقرء جدی و أبی و امی و أخی منی السلام ثم أخبر هم بما جری علینا من هؤلاء القوم اللئام.
ای برادر عزیزم تو را به خدا می سپارم، ای پسر مادرم، ای پاره ی جانم این فراق و دوری که از تو روی می دهد نه آن است که برای ضجر و ملال باشد بلکه برای آن است که می بینی ما را اسیری می برند، ای پسر مادرم از من به جد و پدر و مادرم و برادرم سلام برسان و ماجرای این مصیبت را برای آنها بگو که دشمن غدار با ما چه کرد، خدا انتقام ما را از آنها بگیرد (1)
1) طراز المذهب جلد 1 صفحه ی 249 با تغییر عبارت.
