از آنجا که شهر دمشق در طول تاریخ حیات خود از موقعیّت خاص نظامى و استراتژیکى برخوردار بوده، بناى قلعه‌اى مستحکم براى حفاظت و امنیت آن و استقرار فرماندهى نظامى جنگ‌ها به ویژه جنگ‌هاى صلیبى، امرى ضرورى بوده است. این قلعه در دوران رومی‌ها ساخته شده و براى محافظت از شهر، حالت دژ مانندى داشته است. قلعه دمشق تنها در دوران سلاجقه یعنی قرن پنجم به صورت یک قلعه کامل و پایگاهى نظامى در آمده است.
قلعه دمشق در هجوم تیمور لنگ دچار حریق و ویرانى گردید و دوباره بازسازى شد. قلعه مذکور اکنون موجود و در کنار بازار و میدان حمیدیه، جلوه‌اى تاریخى و نظامى به شهر بخشیده است. دیواره‌هاى آن از سنگ‌هاى بزرگ و تراش خورده بوده و هنوز برج‌هاى آن در هر چهار طرف سالم است.
بر دیوار پشت قلعه که از طرف جامع اموى به آن راه دارد، دو کتیبه به خط نسخ و کوفى دیده مى‌شود که از ترمیم و تجدید بناى آن در دوره ملک عادل یاد مى‌کند. قلعه در دهه گذشته پایگاه پلیس بوده ولى اکنون تخلیه شده و قرار است پس از پایان تعمیرات به موزه‌اى جنگى تبدیل شود. (1)
1) اماکن زیارتی و سیاحتی سوریه، اصغر قائدان، ص130.
