زینب سلام‌الله‌علیها می‌دانست علاوه بر خانه‌داری باید فرزندانش را آن‌گونه تربیت کند که خودش در دامن دختر وحی تربیت شده بود. او می‌دانست باید قربانی تربیت کند، باید پرورده‌ای به اسلام تحویل دهد که جان خویش را در راه اسلام قربانی کند، کودکانی که در کربلای حسین جانبازی کنند.
زینب سلام‌الله‌علیها مادر فرزندانی شد، که هر کدام به نوبه خود توانستند در تاریخ جایگاهی مخصوص داشته باشند و گوشه‌ای از آن را به خود اختصاص دهند. فرزندانی که در راه تحقیق بخشیدن به آرمان‌های آزادی‌خواهانه، دائی بزرگوارشان حسین بن علی علیه‌السلام جانبازی کردند، فرزندان مادری که کاخ یزید را به لرزه در آورد و آنان نیز با صدای دلنشین خود در جنگ نابرابر کربلا، ستمگران را به خود آوردند.
در روز عاشورا هنگامى که اصحاب امام حسین علیه‌السلام شهید شدند، اهل بیت آن حضرت که عبارت بودند از: فرزندان حضرت امیر، فرزندان جعفر، فرزندان عقیل، فرزندان امام حسن و فرزندان خود حسین علیهم‌السلام جمع شدند و با یکدیگر وداع نمودند، سپس براى جهاد در راه خدا عازم میدان شدند.
عون، فرزند حضرت زینب سلام‌الله‌علیها نیز در کربلا و روز عاشورا همراه مادرش، حضوری فعال داشت، این نوجوان شجاع نزد امام آمد و با اصرار مادرش، از امام حسین علیه‌السلام اجازه گرفت تا به میدان رود.
او در میدان مبارزه چنان رجزی خواند که دل دشمن را به لرزه در آورد:
«أَنْ تنکرونى فَأَنَا بْنِ جَعْفَرٍ
شَهِیدٌ صَدَقَ فِی الْجِنَانِ أَزْهَرُ
یَطِیرُ فِیهَا بِجَنَاحٍ أَخْضَرَ
کَفَى بِهَذَا شَرَفًا فِی الْمَحْشَرِ؛ (1)
اگر مرا نمىشناسید، من از نسل جعفر هستم که شهید صداقت و راستى شد و در بهشت با دو بال سبز پرواز مىکند و یک چنین افتخاری در محشر براى ما کافى خواهد بود.»
عون، فرزند دلبند زینب سلام‌الله‌علیها شجاعانه جنگید و شماری از دشمنان را به هلاکت رساند و خود به دست عبدالله بنِ قُطْنَة به درجه شهادت رسید و زمانی که مختار ثقفی به خون‌خواهی قیام کرد، او را به قتل رساند. (2)
پس از شهادت عون برادرش محمد به سوی میدان شتافت و در حالی که به میدان جنگ میرفت با صدای بلند این رجز را خواند:
«أَشْکُو إِلَى اللَّهِ مِنَ الْعُدْوَانِ
فَعَالَ قَوْمٍ فِی الرَّدَى عُمْیَانٍ
قَدْ بَدَّلُوا مَعَالِمَ الْقُرْآنِ
وَ مُحْکَمَ التَّنْزِیلِ وَ التِّبْیَانِ
وَ أَظْهَرُوا الْکُفْرَ مَعَ الطُّغْیَان؛ (3)
ما از دست دشمنان به خدا شکایت مىکنیم، با گروهى می‌جنگیم که کورکورانه در راه پست مىروند، آنان دستورات قرآن و بیان آن را ترک کردهاند و آیات محکمه قرآن و بیان آن را از دست دادهاند و کفر را با طغیان و سرکشى ظاهر نمودهاند.»
محمد نیز پس از یک نبرد سنگین توسط عامر‌بن نهشل‌تمیمى به شهادت رسید. (4)
نقل شده حضرت زینب سلام‌الله‌علیها برای شهادت هر یک از بنی‌هاشم، به کمک سیدالشهدا علیه‌السلام می‌آمد، و او را تسلی می‌داد ولی هنگام شهادت فرزندانش پرده خیام را انداخت و از خیمه‌گاه خارج نشد.
چیزی که از زینب سلام‌الله‌علیها اسطوره ساخته، این است که زینب‌کبری سلام‌الله‌علیها مادر دو شهید است، فرزندانی که با دست خود لباس جنگ بر تن آنها پوشاند و هر دو را در رکاب مولایش حسین علیه‌السلام به قربانگاه عشق فرستاد، ولی پس از شهادت فرزندانش به سوگ آنان ننشست، چرا که این دو قربانی را برای آن مرد بزرگ بسیار کوچک می‌دید و نگران آن بود، اشکش برادر را شرمنده کند.
1) ارشاد، مفید، ج2، ص 101.
2) منتهی‌الامال، ج1، ص696.
3) مناقب‌آل‌أبی‌طالب، ابن شهر آشوب، ج4، ص 106.
4) ارشاد، مفید، ترجمه رسولى محلاتى، ج2، ص 111؛ منتهی‌الامال، ج1، ص695.
