جستجو
این کادر جستجو را ببندید.

توسل از منظر اهل بیت

زمان مطالعه: 2 دقیقه

توسل از نگاه امامان اهل بیت علیهم‌السلام نیز امری پسندیده است، آنان مردم را به توسل جستن به قرآن و اولیای خدا تشویق کرده اند.

از جمله در دعای امام سجاد علیه‌السلام آمده است:

«اللَّهُمَّ فَإِنِّی أَتَقَرَّبُ إِلَیْکَ بِالْمُحَمَّدِیَّةِ الرَّفِیعَةِ، وَ الْعَلَوِیَّةِ الْبَیْضَاءِ، وَ أَتَوَجَّهُ إِلَیْکَ بِهِمَا أَنْ تُعِیذَنِی مِنْ شَرِّ کَذَا وَ کَذَا؛ (1)

بار الها! من اینک به وسیله مقام بلند محمدی و ولایت و طریقت روشن علوی به تو تقرب می‌جویم و به واسطه آن دو به سوی تو رو می‌کنم، که مرا از شر این و آن پناه دهی.»

از حضرت فاطمه زهرا سلام‌الله‌علیها نیز نقل شده:

«… فَاحْمَدُوا اللَّهَ الَّذِی‏ بِعَظَمَتِهِ وَ نُورِهِ ابْتَغَى مَنْ فِی السَّمَاوَاتِ وَ مَنْ فِی الْأَرْضِ إِلَیْهِ الْوَسِیلَةَ، فَنَحْنُ وَسِیلَتُهُ فِی خَلْقِهِ …. ؛ (2)

ستایش می‌کنم خدای را که به خاطر عظمت و نورش، همه موجوداتی که در آسمان‌ها و زمین هستند، برای تقرب به او، دنبال وسیله‌اند و ما خاندان پیامبر علیهم‌السلام وسیله تقرب به خداوند در میان بندگانش هستیم.»

مرحوم صدوق از رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله نقل کرده:

«الْأَئِمَّةُ مِنْ وُلْدِ الْحُسَیْنِ ع مَنْ أَطَاعَهُمْ فَقَدْ أَطاعَ اللَّهَ وَ مَنْ عَصَاهُمْ فَقَدْ عَصَى اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ هُمُ الْعُرْوَةُ الْوُثْقَى وَ هُمُ الْوَسِیلَةُ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ؛ (3)

امامان از نسل حسین علیه‌السلام هستند. هر کس از آنان پیروی کند از خدا پیروی کرده و هر کس از دستورات آنان سرپیچی کند، از فرامین الهی سرپیچی کرده است، چرا که آنان دستاویز محکم و وسیله تقرب بندگان به سوی خداوند هستند.»

مسئله توسل به پیامبران و اولیای الهی، چه در زمان حیات ایشان و چه پس از درگذشت آنان، حقیقتی است که در روزگار پیامبران پیشین، در عصر پیامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله، پس از پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، در روزگار صحابه و تابعین و در قرون مختلف اسلامی، امری جایز و رایج بوده و مردم مسلمان، از پیروان مذاهب مختلف اسلامی، پیوسته برای رفع حاجات و نیازهای خود به پیامبران و اولیای الهی متوسل می‌شدند.

توسل به پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله نمونه ای از توسلاتی است، که در روایات ذکر شده، آن جا که عثمان بن حنیف می‌گوید:

مرد نابینایی نزد پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله آمد و عرض کرد:

«از خدا بخواهید مرا شفا دهد.»

پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله فرمود:

«اگر صبر کنی، برای تو بهتر است و اگر می‌خواهی تا از خدا بخواهم تو را شفا دهد.»

آن مرد گفت: «از خدا بخواهید مرا شفا دهد.»

پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله به او دستور داد، وضو بگیرد و دو رکعت نماز بخواند، سپس خدا را با این دعا بخواند:

«وَ قُلْ اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ وَ أَتَوَجَّهُ إِلَیْکَ بِمُحَمَّدٍ نَبِیِّ الرَّحْمَةِ یَا مُحَمَّدُ إِنِّی أَتَوَجَّهُ بِکَ إِلَى رَبِّکَ لِیُجْلِیَ عَنْ بَصَرِی اللَّهُمَّ شَفِّعْهُ فِیَّ وَ شَفِّعْنِی فِی نَفْسِی‏؛ (4)

خدایا! از تو مى‏خواهم و محمّد صلی‌الله‌علیه‌وآله پیغمبر رحمت را واسطه قرار مى‏دهم تا چشمم را پر نور گردانى. خدایا! شفاعت او را در باره من بپذیر.»

حدیث صحیح فوق بر مشروع بودن توسل تأکید می کند، چرا که رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله نه تنها این شخص را از توسل منع نمی‌کند، بلکه شیوه صحیح توسل را نیز به وی می‌آموزد که چگونه با وسیله قرار دادن پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله بین خود و خدا، از پروردگار جهان درخواست نماید تا او را شفا دهد و این معنا، همان توسل به اولیای الهی است.


1) صحیفه سجادیه، دعای 49.

2) دلائل الامامة(ط-الحدیثة)، ص 113.

3) عیون أخبار الرضا علیه‌السلام، ج 2، ص 58.

4) الخرائج و الجرائح، راوندی، ج ‏1، ص 55.