زمانیکه این عمل ننگین معاویه به راحتی به مورد اجرا درآمد و واکنشی از سوی کسی یا جریانی مشاهده نگردید، در صدد برآمد که گام دیگری در جهت تحقق اهداف پلید خود بردارد، نقشه ها بمراتب یکی پس از دیگری زشت تر و کفرآمیزتر بود. لذا طی بخشنامه دیگری به نوکران و عمال خود نوشت، که علی ابن ابیطالب را سب و لعن کنند و مردم را به این کار تشویق نمایند و در صورت خودداری خانه هایشان را خراب و ویران سازند.
کوفه که مرکز دوستداران علی (علیه السلام) بود، از این امر امتناع نمودند، لذا معاویه برای سرکوبی آنان زیاد ابن ابیه را بر آنها گماشت. این مرد کثیف زنازاده مردم شیعه کوفه را بخوبی می شناخت، لذا از هر نوع جنایتی علیه آنان دریغ نکرد.
ابن ابی الحدید درباره ی جنایات او می گوید: «زیاد بن ابیه پیروان علی (علیه السلام) و طرفدارانش را زیر هر سنگ و کلوخی که یافت به شهادت رسانید و آنها را به رعب و وحشت انداخت، دست و پاهای آنها را قطع نمود و آنانرا بر بالای دار آویخت و از عراق آنها را پراکنده کرد تا جاییکه حتی یک فرد سرشناس از یاران معروف آن حضرت در عراق باقی نماند.«(1) علامه امینی در
این باره می گوید: «سب و لعن به علی (علیه السلام) و دودمان وی مانند یک سنت شده بود و هفتاد هزار منبر در عصر امویین در سراسر کشور بپا کرده بود که بر بالای آنها امیرالمؤمنین را لعن می نمودند و این عمل را مانند یک اعتقاد راسخ و یا یک واجب دائمی و دستور لازم الاجراء می پنداشتند و با تمام شوق و علاقه به سوی آن می رفتند، تا زمانیکه عمر بن عبدالعزیز در زمان حکومتش مردم را از لعن آن حضرت منع نمود، برای مردم عمل ایشان عجیب و بدعت محسوب می شد و می گفتند خلیفه با این کارش مرتکب گناه بزرگی شده است.«(2) مسعودی در مروج الذهب می نویسد: «کار اطاعت مردم از معاویه تا آنجا بالا گرفت که لعن علی (علیه السلام) به عنوان یک سنت درآمده بود، کودکان بر آن سنت متولد می شدند و بزرگان بر آن روش می مردند.«(3)
معاویه خود نیز به این خیانت عملا دامن می زد و در منابر شخصا آن حضرت را لعن می نمود و در پایان هر خطبه ای می خواند:
اللهم ان ابا تراب الحد فی دینک و صد عن سبیلک، فالعنه لعنا وبیلا و عذبه عذابا الیما. (2)
به راستی حماقت و جهل مردم تا چه حد است که معاویه این شیطان متحرک و دشمن خدا و بشر به راحتی نقشه های پلید و خائنانه خود را یکی پس از دیگری پیاده کرده و نه تنها از لحاظ سیاسی و اجتماعی کاملا مردم را در چنگ خود داشت بلکه در ایمان و اعتقادات آنها نیز رخنه کرده و آنچه
خود می خواست به عنوان اعتقاد و سنت بر مردم تحمیل می کرد و این مردم تیره بخت کور دل نه تنها در دنیا چون عبدی ذلیل زندگی می کرد بلکه آتش جهنم را به قیمت لعن بر علی (علیه السلام) خریده بودند.
این واقعیت تلخ این درس را به ما می دهد که اگر ملتی خود را در مقابل ظالم و ستمگری ذلیل نشان دهد، نه تنها ستمگران بر آنها رحم نمی کنند بلکه خوردن آنها را غنیمت شمرده و چنگ و دندان خویش را برای فرو بردن بر پیکر آنان تیزتر می کنند و مردم را به عنوان یک وسیله در خدمت خواسته های شیطانی و امیال پلید خود می گیرند.
1) شرح نهج البلاغه / ابن ابی الحدید / ج 3 / ص 15.
2) الغدیر / ج 10 / ص 266.
3) مروج الذهب / ج 2 / ص 72.
