یکى از مناطق تاریخى سوریه که در تاریخ اسلام و بویژه شیعه، جایگاه و یژه‌اى دارد «شهر رقه» و یا «منطقه صفین» است. صفین در حقیقت به ساحل روخانه و جایى که خشکى به داخل آب راه یافته باشد گفته مى‌شود. این منطقه در 37 هجرى شاهد یکى از وقایع بسیار مهم در تاریخ اسلام و شیعه و در حقیقت مکانى براى رویارویى حق و باطل و نبرد با قاسطین بوده است. معاویه، به عنوان سردمدار جریان قاسطین به همراه بزرگان و اشراف القبایل اموى به ظاهر براى انتقام و خوانخواهى عثمان و در حقیقت، براى انتقام خون پدران و خاندان خود در جنگ بدر- که به وسیله امام على علیه السلام ریخته شده بود – درمحلى به نام صفین (در کنار رودخانه فرات) اردو زد. هدف وى از مبارزه و نبرد با امام‌على علیه السلام این بود که در صورت پیروزى، سلطنت و ریاستى که از دوران عبد مناف، از قبیله و خاندان وى بیرون رفته بود را دوباره بازگردانده و عرب را تحت انقیاد بنى عبد شمس و بنى امیه در آورد.
در این مکان خون بهترین صحابه و شیعیان على علیه السلام از جمله عمار بن یاسر، اویس قرنى و تعداد 25 نفر از صحابه ی بدرى و حدود 25 هزار نفر از یاران على علیه السلام بر زمین ریخته شد. پیامبر صلى الله علیه و آله نیز در دوران حیات خویش از کشته شدن عمار در این منطقه خبر داده بودند.(1)
»شهر رقه» و یا «رافقه» در مجاورت منطقه ی صفین قرار دارد نام این شهر را از این
جهت رَقَّه گذاشته‌اند که در کنار آن، فرات آب خود را بر آن مى‌گسترانید و در اصطلاح به ساحل و یا زمین‌هاى رملى کنار فرات گفته مى‌شد. شهر رقّه را جزو اقلیم چهارم دانسته‌اند. در سال هفدهم هجرى عیاض بن غنم فرمانده ی سپاه سعد بن ابى وقاص مردم آن را به اسلام دعوت کرد و آنان به این دین جدید گرویدند.(2)
این شهر به «رَقَة البیضاء» نیز معروف بوده است. در سمت غربى آن، شهر دیگرى به نام «رَقَه واسط» ساخته شده بود و در مجاورت آن نیز شهرک دیگرى به نام «رقة السوداء» قرار داشت. این شهرک را منصور- خلیفه عباسى – ساخته و به رافقه معروف بود. بعدها در دوران هارون، شهر رافقه به شهر رقه متصل و هر دو اکنون یک شهر هستند که هم به رافقه و هم به رقه معروف‌اند.(3)
از حلب تا رقه – که در شرق آن واقع شده – 180 کیلومتر فاصله است و در حقیقت، این شهر در 547 کیلومترى شمال شرقى دمشق و شصت کیلومترى مرز جنوبى ترکیه قرار دارد. در آن مظاهر تمدن و شهرنشینى کمتر به چشم مى‌خورد و حالت روستایى و قدیمى خود را حفظ کرده است. در میان مردم آن جمعیت اندکى از کردها نیز زندگى مى‌کنند.
تعداد ساکنان استان حمص بر اساس آخرین سرشمارى (2002م – 1381ش(1.500.000 نفر است. در این شهر چند اثر تاریخى مذهبى را مى‌توان بازدید و زیارت کرد از جمله:
1) نصر بن مزاحم المنقری، وقعة الصفین، ص 300 به بعد؛ مسعودی، مروج الذهب،ج2، ص 374.
2) یاقوت حموی، معجم البلدان،ج3، ص58؛ کامل غزی، همان کتاب،ج1، صص 369 ـ 370.
3) کامل غزی، همان کتاب ج1، صص 375 ـ 372.
