از آنجا که برخی معتقدند که قبر حضرت زینب سلاماللهعلیها در مدینه منوره و قبرستان بقیع واقع شده است، آن را بررسی میکنیم:
گروهی از دانشمندان شیعه و سنی گفتهاند بارگاه عقیلة سیده زینب سلاماللهعلیها در مدینه و نزد قبرهای خاندان خود واقع شده است.
ما هم منکر نیستیم که ممکن است، مدفن پاک آن حضرت در مدینه و بقیع واقع شده باشد، چرا که وطن و زادگاه پاک وی مدینه است و قبرهای قوم و خویشان و بزرگان تبارشان، همچون جد بزرگوار، مادر و برادرش همانجاست، ولی به شرط اینکه دلیل قطعی و یا نص تاریخی بر این مطلب اقامه گردد.
قبرهای بقیع را تاریخنویسان در گذشتههای دور و نزدیک نوشتهاند، مانند ابن النجار در تاریخ خود و سمهودی در تاریخ مفصل خود باب مخصوصی برای مزارهای اهل بیت و صحابه باز کرده است، اما اثری از قبر حضرت عقیلة زینب سلاماللهعلیها در آن دیده نمیشود، نه در میان قبرهای آباد و نه قبرهای مخروب از میان رفته، چرا که میبایست آرامگاه آن حضرت نزدیک قبر مادر و برادر و دیگر اهل بیت علیهمالسلام باشد.
همه این مزارها به حسب ظاهر در زمان مورخ امین، ابوالحسن علی بن حسین مسعودی(متوفای 346 هـ. ق) آشکار و شناخته شده بودند. وی در شرح زندگی امام حسن مجتبی علیهالسلام میگوید:
«در بقیع، نزد مادرش فاطمه سلاماللهعلیها به خاک سپرده شد و همانجا در زمان ما سنگی هست که روی آن نوشته شده، سپاس خدای را که امتها را میمیراند و استخوانهای پوسیده را زنده میکند. این قبر فاطمه دختر پیامبر خدا صلیاللهعلیهوآله بانوی بانوان عالم و حسن بن علی بن ابی طالب و علی بن حسین بن علی و محمد بن علی و جعفر بن محمد است. رضوان خدا بر همه آنان باد.»
اگر قبر پاک آن حضرت آنجا بود، روی همین سنگ که در زمان مسعودی در قرن چهارم به روشنی خوانا بوده است، نوشته میشد و برای تاریخنویسان ناشناخته نمیماند، به طوری که قبر همسرش عبدالله بن جعفر معروف است و سمهودی میگوید:
«عبدالله بن جعفر با عمویش در زیر گنبدی که در اول بقیع واقع شده، مدفون است.» پس میبایست از آرامگاه آن حضرت در سدههای اولیه یادی میشد، به طوری که از دیدگاه مقام، پایینتر از او را، خواه از بنیهاشم یا آنهایی که از منسوبین و دوستداران ایشان میباشند، را یادداشت کردهاند.
برای تاریخنویسان و آنانی که پیرامون مزارها کتاب نوشتهاند، وفات ام البنین و مدفن او مخفی نمانده است، چنانکه در کتاب «کنز المطالب» خطی علامه محمدباقر قرهباغی چنین آمده است:
«حضرت امالبنین پس از شهادت امام حسین علیهالسلام از دنیا رفت و در قبرستان بقیع به خاک سپرده شد.»
جایی که وفات و مدفن امالبنین در مدینه، به صراحت ثبت میشود، چگونه وفات حضرت عقیله در مدینه و محل دفنش ناشناخته مانده است؟ و کسانی که این نظریه را داشتهاند، سندشان همان اصولی است که حضرت عقیله بعد از مصیبتهای کربلا و بازگشت از اسارت شام، وارد مدینه شده و زندگی را در مدینه ادامه داده است.
اگر خبری و روایتی به دست ما میرسید که ثابت میکرد وفات حضرت عقیله در مدینه بوده است، خاطرجمع بودیم که مدینه بدن پاک او را در آغوش گرفته است، ولی چنین چیزی نبوده و نیست. کتابهای تاریخی که پیرامون مزارات مدینه نوشته شدهاند، همگی ساکت و خالی از این مطلب میباشند! (1)
1) پژوهشی پیرامون بارگاه حضرت زینب سلاماللهعلیها، محمدحسین سابقی، ترجمه: عیسی سلیمپور اهری، ص133.